لخته خون در پا

لخته خون در پا

چگونه می‌توان لخته خون در پا را درمان کرد و از بین برد؟

علل ایجاد لخته خون:

لخته خون می‌تواند بسیار خطرناک‌تر و جدی‌تر از چیزی باشد که هنگام خراش یا بریدگی دست و پا، در ناحیه‌ی آسیب‌دیده تشکیل می‌شود و خونریزی را بند می‌آورد. لخته خون در واقع می‌تواند یک بیماری و مشکل جدی محسوب شود. اگر تشخیص داده شود که لخته خون در عروق پای شما وجود دارد، عدم درمان آن می‌تواند منجر به بروز مشکلات جدی سلامتی شود.

علل رایج ایجاد لخته خون چیست؟

ترومبوز ورید عمقی (DVT) یا لخته خون نیز نامیده می‌شود، زمانی ایجاد می‌شود که یک توده‌ی ژل مانند که متشکل از پلاکت و فیبرین است، در داخل خون تشکیل شود تا خونریزی را متوقف کند. اگر لخته خون به صورت اشتباهی در داخل شریان یا ورید عمقی موجود در پای شما تشکیل شود، می‌تواند جریان خون را مختل کرده و مشکلات بسیار جدی را برای سلامتی شما ایجاد کند.

اگر شرایط زیر را داشته باشید، احتمال زیادی وجود دارد که لخته خون در عروق شما تشکیل شود:

• عدم تحرک طولانی مدت
• کشیدن سیگار
• داشتن 65 سال سن و بیشتر
• درصورتی که به تازگی تحت درمانهای مربوط به سرطان قرار گرفته‌اید یا قبلا مبتلا به سرطان بوده اید
• از داروهای هورمونی مانند داروهای ضدبارداری استفاده می‌کنید
• اخیرا تحت عمل جراحی قرار گرفته اید
• قبلا سکته کرده یا دچار فلج اندام‌ها شده اید
• مبتلا به بیماری قلبی عروقی هستید
• قبلا لخته خون داشته‌اید یا مبتلا به اختلال لخته خون ارثی هستید

همانطور که می‌بینید، لخته شدن خون می‌تواند تقریبا در اکثر افراد رخ دهد. به گفته مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای امریکا (CDC)، هر فردی که به مدت 4 ساعت یا بیشتر در پرواز بوده باشد، مستعد ابتلا به ترومبوز ورید عمقی خواهد بود.

درصورتی که مشکوک به لخته شدن خون هستید یا از وجود لخته خون در پای خود اطلاع دارید، بایستی به پزشک متخصص مراجعه کنید و برنامه‌ی درمانی خود را آغاز کنید.

تشخیص لخته خون در پا

درصورت مشاهده‌ی علایمی مانند احساس تورم، قرمزی پوست، درد یا احساس گرما پس از لمس کردن برخی نواحی بدن، به احتمال زیاد لخته خون در ورید عمقی شما وجود دارد. درصورتی که لخته خون درمان نشود، عوارض آن به حدی جدی هستند که می‌توانند منجر به مرگ شوند. بنابراین، اگر مبتلا به ترومبوز ورید عمقی هستید، حتما به فکر درمان آن باشید و اگر مشکوک به ابتلا هستید، در اسرع وقت به پزشک و بررسی‌های بیشتر رجوع نمایید.

پس از مراجعه به پزشک، وی سابقه پزشکی شما را بررسی کرده و معاینه‌ی فیزیکی نیز انجام می‌دهد. اگر مشکوک به لخته شدن خون باشید، از نوعی تصویربرداری پزشکی به نام سونوگرافی دوبلکس استفاده می‌کنند تا از صحت و سقم آن اطمینان حاصل نمایند. این نوع تصویربرداری از امواج صوتی برای بررسی جریان خون و تشخیص انسداد یا لخته خون در سیاهرگ‌ها و شریانهای عمقی استفاده می‌کنند.

درمان لخته خون پا

یک نوع درمان مشخص برای تمام افراد مبتلا تجویز نمی‌شودو. روشهای درمانی می‌تواند شامل موارد ذیل باشد:

• داروهای ضدانعقاد خون: رایج‌ترین درمان برای لخته خون تجویز داروهای ضد انعقاد یا رقیق‌کننده‌ی خون است. این داروها با کاهش توانایی بدن برای تشکیل لخته‌های جدید و جلوگیری از بزرگترشدن و پیشرفت لخته‌های موجود، اثر خود را اعمال می‌کنند. داروهای ضد انعقاد خون به شکل قرص و یا تزریق داخل وریدی وجود دارند. ممکن است برخی افراد این داروها را تنها تا زمانی مصرف کنند که لخته در بدنشان وجود دارد، برخی دیگر نیز ممکن است آنها را برای جلوگیری از تشکیل لخته‌های جدید استفاده نمایند.
• ترومبولیتیک‌ها: ترومبولیتیک‌ها فقط برای افرادی تجویز می‌شوند که لخته‌های خون موجود در بدنشان به داروهای ضدانعقاد پاسخ نداده یا لخته‌های متعددی در عروقشان تشکیل شده است. این داروها سبب شکستن و حل شدن لخته‌های خون می‌شوند، اما در عین حال می‌توانند خطر خونریزی را نیز بالا ببرند. ترومبولیتیک‌ها به صورت خوراکی موجود نیستند و صرفا با کاتتر یا تزریق داخل وریدی تجویز می‌شوند.
• عمل جراحی: گرچه استفاده از این روش به ندرت اتفاق می‌افتد، اما گاهی پزشک مجبور می‌شود درمان برخی افراد را به طریق عمل جراحی انجام دهد. جراحی ترومبکتومی ممکن است برای لخته‌های بزرگ یا لخته‌هایی که به بافت‌های اطراف خود آسیب می‌رسانند، کارایی داشته باشد. اگر در همان مراحل اولیه‌ی تشخیص بیماری، به سراغ درمان آن بروید، احتمال کمتری دارد که روش جراحی برای شما تجویز گردد. در چنین حالتی، شما و پزشکتان با درنظر گرفتن عواملی همچون سن، سلامت عمومی بدن و ناحیه‌ی تشکیل لخته، بهترین روش درمانی ممکن را انتخاب می‌کنید.

دانستنی های مهم لخته خون در پا

اکثر بیمارانی که صرف مدت زمان کوتاه و منطقی به دنبال درمان و مراقبت‌های پزشکی می‌روند، طی چند هفته الی چند ماه پس از درمان، بدون هیچگونه عارضه‌ای بهبود می‌یابند.

چه زمانی باید به اورژانس مراجعه کرد و چه زمانی باید با پزشک متخصص عروق تماس گرفت؟

درصورتی که لخته خون درمان نشود، ممکن است از پا به سمت ریه‌ها حرکت کند و منجر به بروز آمبولی ریه شود. آمبولی ریه می‌تواند از جریان یافتن خون به ریه‌ها جلوگیری کرده و سبب آسیب‌های دائمی و یا حتی مرگ شود.

علایمی که خبر از بروز آمبولی ریه دارند شامل درد قفسه سینه، تغییر در بینایی، مشکل در تنفس و تپش قلب است.

پیشنهاد میشود بخوانید > آمبولی پا چیست؟

اگر مبتلا به درد شدید ناشی از ترومبوز ورید عمقی هستید یا احتمال بروز آمبولی ریه در شما وجود دارد، فورا به اورژانس مراجعه نمایید. تنها زمانی باید با پزشک متخصص عروق تماس حاصل نمایید که علایم اولیه را مشاهده کرده باشید و هنوز درد شدیدی نداشته باشید.

آیا لخته خون قابل حل‌شدن است؟

به طور طبیعی، بدن انسان مکانیسم و فرآیند خاص خود را برای حل کردن و از بین بردن لخته‌های خون دارد که این عمل را با استفاده از پروتئینی به نام پلاسمین انجام می‌دهد. وقتی که بدن احساس می‌کند زخم بهبود یافته وئ دیگر نیازی به لخته خون نیست، پلاسمین را فعال می‌کند تا لخته خون حل شود.

داروهای ضدانعقاد یا رقیق‌کننده‌ی خون تنها برای افزایش جریان خون و جلوگیری از پیشروی و رشد لخته‌های موجود کاربرد دارند؛ این داروها سبب می‌شوند که بدن زمان بیشتری را برای فعالسازی پلاسمین در اختیار داشته باشد. از طرف دیگر، ترومبولیتیک‌ها داروهایی هستند که لخته خون را حل می‌کنند، اما در عین حال احتمال خونریزی را نیز بالا می‌برند.

داروها

داروهایی که به منظور کمک به درمان ترومبوز ورید عمقی تجویز می‌شوند، عبارتند از هپارین به صورت تزریقی و وارفارین که به شکل قرص تجویز می‌گردد. نوع دارویی که بایستی به بیمار داده شود به عوامل و فاکتورهای متعددی بستگی دارد. بیماران مبتلا به سرطان فعال باید با داروهایی درمان شوند که وزن ملکولی کمتری دارند.

درمان‌های خانگی

پس از مراجعه به پزشک و تجویز داروهای ضدانعقاد خون، مراقبت‌ها و درمانهای دیگری نیز وجود دارد که بایستی در خانه انجام دهید. از ساده‌ترین و رایج‌ترین درمانها می‌توان به پیاده‌روی منظم برای تحریک گردش خون سالم و بالابردن پای درگیر تا قسمت بالای لگن، اشاره کرد.

علاوه بر این، می‌توانید از جوراب‌های فشاری مثل جوراب آمبولی یا جوراب واریس استفاده کنید که به مقابله با سندروم پسا ترومبوز کمک می‌کنند. سندروم پساترومبوز شرایطی را ایجاد می‌کند که رگ‌های خونی آسیب‌دیده، متورم و دردناک شوند.

تفاوت جوراب واریس و جوراب ضد آمبولی

جوراب‌های فشاری روی پا پوشیده می‌شوند و طول آنها تا ساق یا کشاله ران است. این جوراب‌ها کمک می‌کنند تا جریان خون از بخش‌های تحتانی پا به سوی قلب حرکت کند. این محصولات با یا بدون نسخه در دسترس هستند.