جوراب آنتی آمبولی ، کاربرد ، فواید و عوارض جوراب آمبولی چیست؟
جوراب ضد آمبولی چیست ؟
جوراب ضدآمبولی | مهرین مدیکال
لازم است که بیماران به درستی از جورابهای ضدآمبولی استفاده کنند تا خطر ترومبوآمبولی وریدی را به حداقل برسانند.
کلیدواژگان: ترومبوآمبولی وریدی، جوراب ضدآمبولی، پیشگیری مکانیکی، بیماری شریان محیطی
آنچه در این مقاله می‌خوانید:
- موارد استفاده جورابهای ضدآمبولی.
- روش استفاده از جورابهای ضدآمبولی.
- شرایط لازم برای استفاده از این روش درمانی.
پنج نکته‌ی کلیدی:
1. ترومبوآمبولی وریدی علت اصلی مرگ و میر افراد است.
2. کلیه‌ی بیماران بستری باید مورد معاینه قرار گیرند تا خطر ابتلای آنان به ترومبوآمبولی وریدی مشخص شود.
3. به محض تشخیص خطر ابتلای بالای افراد به ترومبوآمبولی وریدی، باید جوراب ضدآمبولی (AES) در اختیار آنان قرار گیرد.
4. جورابهای ضدآمبولی باید از نظر تناسب با بیماران مورد ارزیابی قرار گیرند.
5. پاهای بیمار بایستی اندازه‌گیری شوند و میزان استفاده از جورابها نیز کنترل گردد.
در این لینک > آیا آمبولی خطرناک است
ترومبوآمبولی وریدی (VTE) یکی از مهمترین علل مرگ و میر بیماران بستری در بیمارستان است، اما به طور بالقوه قابل پیشگیری است (انستیتوی ملی بهداشت و تعالی بالینی، 2010 الف). برای کاهش خطر ابتلا به ترومبوز ناشی از بستری‌شدن در بیمارستان، باید تمام بیماران بستری معاینه شوند تا خطرات فردی ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی و خونریزی در هنگام پذیرش در بیمارستان مشخص گردد.
برای کاهش خطر ابتلا به ترمبوآمبولی وریدی میتوان از جورابهای ضدآمبولی، دستگاه‌های ضربه‌ای یا دستگاه‌های فشار پنوماتیک متناوب ساقه‌بلند ران یا زانو استفاده کرد. انتخاب روش پیشگیری از ابتلای به این بیماری باید براساس عوامل فردی بیمار باشد.
جوراب زنانه ساقه‌بلند میتواند به طول ران یا زانو باشد و بیشترین استفاده را در پیشگیری مکانیکی از بیماری دارد. این جورابها را میتوان با توجه به هزینه، دردسترس‌بودن و ترجیحات بیمار تهیه نمود.
مقاله‌ی حاضر جنبه‌هایی از دستورالعمل موسسه ملی سلامت و تعالی مراقبت را مورد بررسی قرار میدهد که مربوط به استفاده از جورابهای ضدآمبولی جهت ارائه مراقبتهای باکیفیت توسط پرستاران است.
موارد استفاده جورابهای ضدآمبولی
به محض تشخیص این که فرد بیمار در معرض خطر بالای ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی قرار دارد، بایستی جورابهای ضدآمبولی را برای وی تهیه نمود. بایستی به بیماران توصیه شود که جورابها را به صورت شبانه روزی و تا زمانی که فعالیت بدنی آنها به کمترین حد ممکن رسیده باشد، استفاده نمایند.
تمام بیماران جراحی که در معرض خطر بالای ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی قرار دارند باید پیشگیری‌های دارویی و مکانیکی را دریافت نمایند، مگر این که این موارد برای آنان منع مصرف داشته باشد.
بیمارانی که در معر خطر بالای ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی قرار دارند، مانند افراد کم تحرک، مبتلا به سرطان فعال، دارای سابقه ترومبوآمبولی وریدی و یا کسانی که مبتلا به چند ابتلایی‌های پزشکی مهم هستند باید تنها پیشگیری‌های دارویی را دریافت نمایند، مگر این که خطر خونریزی قابل توجه داشته باشند. در این صورت چنین بیمارانی باید پیشگیری‌های مکانیکی دریافت کنند، مگر این که مبتلا به بیماری‌هایی باشند که ممکن است گردش خون شریانی را مختل کند یا به پوست آسیب برساند، مانند بیماری شریان محیطی، نوروپاتی محیطی و پوست شکننده.
بیمارانی که سابقه سکته مغزی داشته‌اند به هیچ عنوان نباید از جورابهای ضدآمبولی استفاده کنند زیرا استفاده از آنها در چنین بیمارانی تاثیری بر کاهش ترومبوز ورید عمقی نخواهد داشت و با خطر افزایش آسیب پوستی همراه است. با ابن حال، بیماران می‌توانند از اشکال دیگر پیشگیری مکانیکی استفاده کنند؛ میتوان از دستگاه‌های فشار پنوماتیک متناوب یا پمپ‌های پا استفاده کرد، اما اگر چنین دستگاه‌هایی نامناسب باشند ممکن است هیدراتاسیون و تحرک اولیه تنها گزینه‌های ایمن دردسترس به حساب آیند.
در صورتی که بیمار در زمان ترخیص همچنان با مشکل حرکتی و تحرک روبرو باشد، به وی توصیه کنید تا زمانی قادر به تحرک و جابه‌جایی نرمال نیست در منزل جوراب بپوشد. انستیتوی ملی سلامت و تعالی مراقبت (NICE) کم تحرکی شدید را مربوط به بیمارانی میداند که “در بستر افتاده‌اند، قادر به راه رفتن بدون کمک نیستند و احتمالا بخش قابل توجهی از روز را در رختخواب یا صندلی سپری میکنند.”
بایستی اطلاعاتی در خصوص نحوه‌ی تعویض و شست و شوی جورابها در اختیار بیماران قرار داد.
جوراب ضدآمبولی با اعمال فشار محیطی طبقه‌بندی‌شده که سبب افزایش سرعت جریان خون و بازگشت وریدی میشود، خطر ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی را کاهش میدهد. تصور میشود که در جلوگیری از اتساع وریدی، جورابها پارگی زیر-اندوتلیالی را کاهش داده و از فعا‌شدن عوامل لختگی خون جلوگیری میکنند.
جورابهای ساق بلند تا قسمت ران سبب افزایش سرعت جریان خون در ورید رانی میشوند، از اتساع ورید پوپل جلوگیری میکنند و احتمالا نسبت به جورابهای ساق بلند تا زانو، محافظت بیشتری را برای بخش بالای زانو فراهم میکنند، البته انستیتوی ملی سلامت و تعالی مراقبت مشخص نکرده است که کدام نوع از این جورابها باید مورد استفاده قرار بگیرند.
انستیتوی ملی سلامت و تعالی مراقبت هفت استاندارد کیفی مربوط به ترومبوآمبولی وریدی را منتشر کرده است که هدف آن تعریف مراقبت باکیفیت است. استاندارد کیفی شماره 3 بیان میکند که بیماران نیازمند جورابهای ضدآمبولی بایستی جورابهایی بپوشند که دقیقا سایزشان باشد و طبق دستورالعمل‌های انستیتوی ملی سلامت و تعالی مراقبت از آنها استفاده نمایند.
جورابها خطرات بالقوه‌ای برای بیماران به همراه دارند. این ریسک‌ها را میتوان با حصول اطمینان از اینکه افراد از جورابهایی استفاده میکنند که دقیقا اندازه‌اشان است و اندازه‌گیری مناسب سایز پاهایشان و همچنین نظارت کامل بر نحوه استفاده آنها از جوراب، کاهش داد. مهم است که متخصصین بهداشتی در انتخاب و تهیه‌ی جورابهای ضدآمبولی نقش داشته باشند تا اطمینان حاصل شود که شواهد بالینی مربوط به کارآمدی و ایمنی چنین محصولاتی کاملا در نظر گرفته شده است.
باکس یک. صلاحیت‌ها
- شناسایی زمان تجویز بالینی جورابهای ضدآمبولی
- شناسایی موارد منع مصرف
- داشتن اطلاعات کافی درخصوص عملکرد جورابهای ضدآمبولی در پیشگیری از ترومبوز ورید عمقی
- توانایی کافی در اندازه‌گیری صحیح سایز بیماران و انتخاب مناسب‌ترین جوراب ضدآمبولی
- آموزش نحوه استفاده صحیح جوراب و پوشیدن آن به بیماران
- اطلاع از نحوه کنترل و مدیریت عوارض جانبی و زمان قطع استفاده محصول
- امکان ارائه اطلاعات مکتوب و شفاهی به بیماران در خصوص کاربرد و نحوه استفاده جورابهای ضدآمبولی
به‌خاطرسپاری ثبت و مستندسازی
- ارزیابی ریسک ترومبوآمبولی وریدی و خونریزی
- عدم استفاده از موارد منع مصرف جورابهای ضدآمبولی
- رضایت بیمار در پوشیدن جورابهای ضدآمبولی
- ارائه اطلاعات کتبی و شفاهی به بیمار در خصوص جورابهای ضدآمبولی
- انتخاب طول مناسب جوراب – تا زانو یا ران
- اندازه‌گیری پا برحسب سانتی‌متر – دور ران، طول (از خط باسن تا پاشنه‌ی پا) و یا طول ساق پا (خط پشت زانو تا پاشنه)، دور ساق پا
- اندازه‌گیری ابعاد و سایز جورابی که قرار است به بیمار داده شود
روش کار
- با ارزیابی خطر ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی و خونریزی در بیمار، مشخص کنید که آیا استفاده از جورابهای ضدآمبولی برای وی مناسب هستند یا خیر.
- ارزیابی موارد منع مصرف جورابهای ضدآمبولی
- به بیمارانی که دارای شرایط زیر هستند، جوراب ضدآمبولی تجویز نکنید:
1. بیماری شریان محیطی مشکوک یا ثابت‌شده
2. پیوند بای‌پس شریان محیطی
3. نوروپاتی محیطی یا سایر علل ایجادکننده‌ی اختلال حسی
4. هرگونه بیماری موضعی که ممکن است پوشیدن جوراب سبب تشدید آن شود، مانند پوشت شکننده، درماتیت، گانگرن یا پیوند پوستی که به تازگی انجام شده باشد
5. آلرژی به برخی مواد به کار برده شده
6. نارسایی قلبی
7. ادم شدید پا یا ادم ریوی ناشی از نارسایی احتقانی قلب
8. اندازه یا شکل غیرمعمول پا یا بدشکلی آن که از تناسب صحیح جوراب جلوگیری کند
- هنگام استفاده از جوراب روی ساق پایی که دارای زخم یا جراحت وریدی است باید احتیاط و بررسی بالینی در نظر گرفته شود
- اگر با موردی مشکوک روبرو هستید، به خصوص در مورد وجود بیماری شریانی، از یک متخصص کمک بگیرید
- هنگام تصمیم‌گیری درباره‌ی سایز جوراب مورد استفاده بهتر است موارد زیر را درنظر داشته باشید:
1. قضاوت و بررسی بالینی
2. اولویت بیمار
3. همخوانی
4. انطباق
5. محل جراحی/ زخم
- رضایت آگاهانه‌ی بیمار از درمان با جورابهای ضدآمبولی را کسب نمایید
- پاهای بیمار را برای انتخاب مناسب‌ترین سایز اندازه‌گیری کنید، توجه داشته باشید که هر پای بیمار ممکن است نیازمند یک سایز متفاوت باشد؛ اندازه‌گیری را میتوان در حالت ایستاده یا در تخت انجام داد
- برای جورابهایی که تا قسمت ران بلند هستند:
1. دور هر دو ران را در پهن‌ترین قسمت اندازه بگیرید
2. دور هر دو ساق پا را در پهن‌ترین قسمت اندازه بگیرید
3. فاصله پاشنه‌ی پا تا شیار گلوتئال (چین خوردگی باسن) را اندازه بگیرید
- برای جورابهایی که تا زانو بلند هستند:
1. دور هر دو ساق پا را در پهن‌ترین قسمت اندازه بگیرید
2. فاصله پاشنه‌ی پا تا چین خوردگی پشت زانو را اندازه بگیرید
- با توجه به جدول اندازه‌های تولیدکننده، مناسب‌ترین سایز جوراب را انتخاب نمایید.
- جوراب را به پای بیمار بپوشانید
- به بیمار آموزش دهید که چگونه جوراب را پوشیده و آن را درآورد. اطمینان حاصل کنید که بیمار درک درستی از کاهش خطر ابتلا به ترومبوآمبولی وریدی توسط جورابهای ضدآمپولی دارد
- عوارض جانبی جورابهای ضدآمبولی را بررسی نمایید
- از بیمار بخواهید هرگونه احساس بی‌حسی، گزگز، درد یا ناراحتی را به شما اطلاع دهد
- جوراب را به صورت روزانه درآورید و بشویید، همچنین وضعیت پوست را به ویژه در قسمتهای مختلف پاشنه و برجستگی‌های استخوانی پا مشاهده نمایید
- بیمارانی که عدم تحرک، یکپارچگی ضعیف پوست یا بی‌حسی دارند باید روزی دو الی سه مرتبه پوست پای خود را بررسی کنند
- درصورتی که علایم مربوط به تاول یا تغییر رنگ پوست پا وجود دارد، یا بیمار احساس درد داشت بایستی استفاده از جوراب ضدآمبولی را قطع کرده و پیشگیری مکانیکی دیگری را جایگزین آن نمایید
- در صورت ایجاد تورم یا التهاب در پاها، اندازه‌گیری را مجددا انجام دهید
- به بیماران توصیه کنید جورابهای ضدآمبولی را به صورت شبانه روزی و تا زمانی که فعالیت آنها بسیار کم باشد، بپوشند
- مستندات کامل
- درصورتی که بیمار هنگام ترخیص از بیمارستان نیازمند جوراب باشد، اطلاعات کتبی و شفاهی مربوط به مراقبت از جوراب و بررسی پوست پا را طبق دستورالعمل‌های ارائه‌شده توسط تولیدکننده در اختیار وی قرار دهید.
موارد زیر را حتما بخوانید:
قوانین ارسال نظر در سایت
اگر دیدگاه توهین آمیز و متوجه مدیران، نویسندگان و سایر کاربران باشد، تایید نمی شود.
اگر نظر شما جنبه تبلیغاتی داشته باشد تایید نمی شود.
در صورتی که از لینک سایر وبسایت ها استفاده کرده باشید یا وبسایت شما در کامنت تایید نخواهد شد.
در صورتی که در کامنت خود از شماره تماس، ایمیل و آیدی تلگرام استفاده کرده باشید تایید نخواهد شد.
اگر دیدگاهی غیر مرتبط با موضوع آموزشی مطرح شود تایید نمی شود.